Nếu ai đó hỏi: “Truyện tranh bóng đá nào nổi tiếng nhất Nhật Bản?” – đa số câu trả lời sẽ là Captain Tsubasa. Cái tên này không chỉ nổi tiếng ở Nhật, mà còn lan rộng ra nhiều nước châu Á, thậm chí sang châu Âu và Nam Mỹ. Nhiều cầu thủ chuyên nghiệp từng thừa nhận họ bắt đầu yêu bóng đá nhờ bộ truyện này.
Nghe thì có vẻ như đây phải là một tác phẩm cực kỳ cuốn hút. Nhưng thành thật mà nói, tôi – một người thích truyện thể thao – lại… không cảm thấy như vậy.
Khi kỳ vọng và trải nghiệm không khớp nhau
Trước khi đọc, tôi tưởng tượng Captain Tsubasa sẽ đầy kịch tính: những pha bóng tốc độ cao, chiến thuật thông minh, đấu trí căng thẳng. Nhưng khi mở truyện, thứ tôi thấy lại là… các pha sút bóng dài cả chục mét mà vẫn đang “bay” trên không suốt vài trang, nhân vật tung cú sút xoáy 720 độ như siêu nhân, thủ môn bay xa hơn cả chim hải âu.
Tôi hiểu đây là phong cách shōnen – phóng đại để tạo cảm xúc. Nhưng với tôi, sự “siêu nhiên” này lại làm mất cảm giác thực tế của bóng đá. Tôi muốn thấy những pha phối hợp nhanh, cách di chuyển khôn ngoan, hay áp lực tâm lý khi tỷ số sít sao… chứ không phải một cú sút tốn… ba trang truyện.
Có lẽ vì tôi đọc sau… cả thế hệ?
Một lý do tôi tự nhủ là có thể tôi đã đến với Captain Tsubasa quá muộn. Bộ truyện ra mắt năm 1981, khi bóng đá ở Nhật vẫn chưa phát triển mạnh. Thời điểm đó, hình ảnh Tsubasa – một cậu bé đam mê bóng đá, vượt qua mọi khó khăn để chinh phục ước mơ – có sức truyền cảm hứng khổng lồ.
Thêm vào đó, Nhật Bản lúc ấy gần như không có nhiều manga thể thao bóng đá nổi bật. Vì vậy, Captain Tsubasa trở thành “người mở đường” và nghiễm nhiên chiếm vị trí biểu tượng. Với thế hệ độc giả đầu tiên, cảm giác ấy không chỉ là đọc truyện, mà còn là cùng Tsubasa mơ một giấc mơ mới cho bóng đá Nhật.
Cái tôi thấy – và cái số đông yêu thích – là hai thế giới khác nhau
Dù không hợp gu, tôi vẫn phải công nhận Captain Tsubasa đã làm được một điều không tưởng: biến một môn thể thao ít phổ biến ở Nhật thời đó thành niềm đam mê của cả một thế hệ, thậm chí ảnh hưởng đến sự nghiệp của nhiều cầu thủ nổi tiếng.
Với tôi, Captain Tsubasa giống như một món ăn quốc dân mà cả nước mê, còn mình ăn lại… thấy bình thường. Nó không phải dở, mà chỉ là không hợp khẩu vị. Và đôi khi, điều đó lại khiến tôi càng tò mò: phải chăng giá trị thật sự của tác phẩm không nằm ở kỹ thuật bóng đá, mà nằm ở ước mơ và tinh thần không bỏ cuộc mà nó gieo vào lòng người đọc?
💬 Kết
Tôi vẫn chưa tìm ra câu trả lời trọn vẹn cho câu hỏi “Vì sao Captain Tsubasa lại trở thành biểu tượng?”, nhưng tôi biết chắc một điều: cảm nhận cá nhân không phải lúc nào cũng đi cùng với giá trị cộng đồng. Có lẽ tôi sẽ không bao giờ mê Tsubasa như hàng triệu người khác, nhưng tôi tôn trọng cách bộ truyện này đã viết nên một phần lịch sử bóng đá Nhật – theo cách mà chỉ nó mới làm được.
_1.png)
